Sığırlarda prolapsus uteri
Evcil hayvanlarda en çok ineklerde görüşen prolapsus uteri, doğum beya yavru atmayı izleyerek, çoğunlukla gebeliğin şekillendiği cornu uterinin uç kısımlarından itibaren invagime olarak, kendi içinden geçip ters dönerek serviks ve vajina yoluyla vulvadan dışarı sarkması olayıdır.
Sebepleri;
Çoğunlukla yaşlı ineklerde be doğumun üçüncü dönemi ve takip eden 1-2 gün içinde şekillenmektedir. Doğum sonrası oluşma sıklığı binde 5olan prolapsus uteri kısmi ve tam olarak ortaya çıkmaktadır. Sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, güç doğumlar, dev yavru ve çoğul gebelikler, retensiyo secundinarium tedavisinde yavru zarlarının zorla çekilmesi, östrojenden zengin yemlerin yedirilmesi, özellikle hipokalsemi ile seyreden uterus tembelliğisonrasında, müdaheleden önce suları boşalmış ve uterusun yavruya yaptığı güç doğum olgularında, zorla çekip çıkarma. Sonbahar ve kış aylarında hayvanın arka tarafının alçak olduğu zeminlerde hayvanın yana yatması, timpani gibi intra abdominal basıncın arttığı durumlarda, doğum öncesi prolapsus vajina şekillendiği durumlarda ortaya çıkabilmektedir.
Tanı ve tedavi;
Müdahale bir kaç saat içinde yapılırsa prognoz iyidir. Red işleminden önce prolabe olan uterusun yavru zarları atılmamışsa ayırmaya çalışılmalı eğer ki kanama şekilleniyorsa yavru zarları plasentoma yakın kısımdan kesilmelidir. Red işlemini ve sonraki günlerde oluşabilecek komplikasyonları azaltır.
Uterusa bulaşan saman artıkları vs. Temizlenir.
Prolabe olan organın ağırlığına bağlı olarak mezovaryumun toraiyonu ve ovaryum arterinin rupturu söz konusu olabilir.
Kitle nekroze olmuşsa nekroze dokular uzaklaştırılır, dolu bir idrar kesesi ile birlikte prolabe olmuşsa bir kateter yardımıyla idrar boşaltılır. İrritan olmayan solusyonlarla yıkanır, varsa yırtık kısımlar dikilir. Hipokalsemi ve farklı metabolik hastalıkla seyrediyorsa bu hastalıkların tedavisi yapılır.
Epidural anestezisi kasılmaları engellemek ve red işlemini kolaylaştırmak ve yerleştirme esnasında defekasyonu önlemek için uygulanır.
Ayakta veya yatar durumda hayvanların arka kısmı yükseltilir ödem giderilmesi önemlidir.
Uterusu kayganlaştırmak için antibiyotikli pomad lar kullanılmalı ve vulvaya yakın kısımlarından başlanarak ve serviks içinden geçilerek yerleştirilir, yerleştirme işleminden sonra avuç içi rehberliğinde anatomik konumu alması sağlanışır.
Şiddetli ödem varsa ve yerleştirme işleminde zorlanılıyorsa kornunun ucundan başlanarak 25 30cm en 3 4 metre boyunda bir bezle basınçlı kompres yapılır. Daha sonra intra uterin ve sinerjik etkili parrnteral antibiyotik yapılır.
Red aırasında önemli olan nokta, uterusun serviks içerisinden geçirilerek yerleştirilmesidir.
Uterusun içerisine 9 -14litrelik sıvı verilmesi(antiseptikli solüsyon) uterusun yerleşmesi için önemlidir. İnvolüsyon hızlandırmak için 30-50ıu oksitosin im uygulanır.
Şiddetli ıkınmalar varsa %20lik etil alkol üst epidural yolla 15ml verilir. Vulvaya basit ayrı dikiş servikse tütün kesesi dikişi atılarak nüksler önlenir. Arka taraf yülseltilerek intra abdominal basınç azaltılmaya çalışılır.
Yorumlar
Yorum Gönder